مقاله :تیک درکودکان
برای کاهش تنش های احتمالی کودکان تا آنجا که ممکن است برای ایجاد آرامش و اطمینان و حذف موقعیت های فشارزا بکوشید و با آنان رئوف و مهربان باشید.
تا به حال کودکانی را دیده اید که مدام پلک می زنند یا شانه هایشان را بالا می اندازند و یا صداهای غیر طبیعی از خود می کنند؟
در برخورد با این کودکان چه می کنید؟ به آنها تذکر می دهید یا با نگاه ها ی عجیب و تحقیرآمیز آنها را شرمنده می کنید؟
آیا رفتار این کودکان عمدی است یا غیر ارادی می باشد؟
متخصصان تاکید دارند کودکان مبتلا به تیک های ناگهانی حرکت یا گفتار نیاز به صبر، محبت و آرامش والدین دارند.ابن تیک ها باعصبانیت کودک تشدید و با آرامش در زندگی کاهش می یابد.
هیچ کودکی بدون علت رفتارهای عجیب و غریب و صداهای ناموزون از خود نشان نمی دهد.ولی گذشته از علت ایجاد آن رفتار بزرگسالان باعث تشدید یا حذف آن می شود.
به حرکت های تکراری، ناگهانی، لحظه ای، ناموزون،کلیشه ای و غیر قابل کنترل بخشی از بدن تیک گفته می شود.
شدت نشانه ها در بیماران متغیر است و کم و زیاد می شود. تیک ها اغلب تلقین پذیر هستند. بین 4 تا 6 سالگی آغاز و در 10 تا 13 سالگی شدت می یابد و در سن 18 تا20 سالگی کم می شود.درصد کمی تا بزرگسالی بدتر می شود.
ارتباط مستقیم و دوطرفه بین تیک و اختلال وسواسی جبری وجود دارد .اختلال بیش فعالی تقریباً در 50درصد کودکان اتفاق می افتد.
وقتی کودک تحت استرس های طولانی مدت قرار گرفته و یا روش مقابله با مسائل را یاد نگرفته و یا دچار یک ترس شدید شده باشد ممکن است به تیک دچار شود.
اختلال تیک گروه جدیدی است که زیر اختلالات عصبی رشدی قرار دارد و شامل سه گروه می باشد.
1-اختلال توره یا ژیل دلاتوره
2-اختلال تیک حرکتی یا صوتی پایدار
3-اختلال تیک موقت
انواع تیک
تیک گذرا: حداقل 4هفته دوام می آورد.10 درصد کودکان و دانش آموزان در سالهای اول مدرسه به این نوع مبتلا هستند به خودی خود از بین می رودو برخی در اثر اضطراب ، خستگی و مصرف بعضی داروها تشدید می شوند.
تیک مزمن: تیک هایی که یک سال یا بیشتر دوام بیاورد .توره از این نوع تیک می باشد که فرد تیک صوتی و حرکتی را با ه دارد.
تیک حرکتی: در هر قسمتی از بدن می تواند باشد .صورت، شانه ها، دست ها، پاها ،چشمک زدن، شانه بالا انداختن، پرش زانو و.....که ناگهان یکی از عضلات یا مجموعه ای از آنها دچار انقباض شده و فرد برای جلوگیری
از این اسپاسم عضلانی اراده ای ندارد.
تیک چهر ه ای: شایع ترین نوع تیک و حرکتی است و با پلک زدن، کشیدن ابروها، گاز گرفتن لب ها، مکیدن لب ،انگشت، ناخن، درآوردن زبان از دهان
تیک گردن و اندام: چرخش غیرارادی گردن در جهت های مختلف،کشیدن دست به موها و سرو صورت، خم کردن زانو و حرکات اضافی در راه رفتن و رفتارهای آرایشی
تیک صوتی : به صداهایی مانند صاف کردن گلو، سرفه، خرخر کردن، بالا کشیدن بینی که غیر ارادی است می گویند. تیک حرکتی و صوتی با هم در یک فرد دیده نمی شود ولی گاهی چند نوع تیک ، حرکتی یا صوتی با هم در فرد وجود دارد که به این نوع اختلال تورت گفته می شود. کودکان مبتلا به این تیک مشکلاتی در توجه، تمرکز ویادگیری داشته و رفتارهای تکانشی، وسواسی و اجباری نشان می دهند.
این کودکان از کلمات زشت و توهین استفاده می کنند که والدین باید متوجه بوده و آنان را مورد تحقیر و سرزنش قرار ندهند.
تیک در زمان انجام فعالیت های دقیق و خواب کاهش می یابد.
علل ایجاد تیک
- جنبه ی ارثی
- عوامل محیطی
- عوامل عاطفی و هیجانی
- شرایط خانوادگی: رفتار والدین با یکدیگر روی کودک تاثیر مستقیم دارد .در مواقع قهر والدین ،سکوت آنها استرس شدیدی بر وی وارد می کند که در مواردی سبب افزایش تیک ،شب ادراری و لکنت زبان می شود.
- ترس های شدید
- اختلال وسواسی جبری
- احساسات سرکوب شده
- وسواس
- بیش فعالی
- بیماریهای عفونی
- انتظار بالاتر از توان کودک
درمان
- تیک ها همگی موقت هستند و غالباً زمانی ظاهر می شود که کودک دچار فشار روانی یا خستگی می شودو هنگامی که کودک به حالت عادی برگردد تیک ها هم ناپدید می شوند.
- در مواجه با تیک در کودکان ،آرامش خود را حفظ و خونسرد باشید. سپس به این که چه زمانها و مکانهایی کودکتان دچار تیک می شود توجه کنید .
- با او در مورد ترسها، مشکلات و ناراحتی هایش صحبت کنید تا اگر مسئله ای باعث این حالت شده آن را رفع کنید .سپس به او آرامش داده و به این مشکل حساس نشوید.
- چون با خستگی تیک ها افزایش می یابند پس در میزان استراحت کافی برای کودکان دقت کنید.
- وقتی والدین روی مشکل کودک تمرکز و مدام این مسئله را به او گوشزد می کنند باعث تمرکز خود کودک روی مشکل و پایین آمدن اعتماد به نفس در او و گریزان شدن از حضور در جمع دوستان می شودو اضطراب و بدخلقی در او افزایش می یابد.
- در جریان تربیت والدین باید سن و ظرفیت کودک را در نظر گرفته و از تشویق به جای تنبیه استفاده کنند.
- در زمانهای بدون تیک با کودک بیشتر صحبت کرده و به او نگاه و توجه کنند و در زمانهای تیک به او بی اعتنا باشندو وانمود به ندیدن کنند.
- مدرسه را باید در جریان قرار داد تا متوجه غیرارادی بودن حرکات باشند.
- فعالیت هایی مثل نقاشی، موسیقی، بازی ها و...می تواند در ترکاین عادات موثر باشد.
- در آغوش گرفتن و نوازش نیز میزان اضطراب کودک را کم نماید.
- ورزشهای تنفسی در کاهش و برطرف شدن این عارضه کمک می کند.
- کودک را از مجالس و میهمانی های اجتماعی محروم نکنید.
- آموزش مهارت های اجتماعی و تقویت اعتماد به نفس کودک را مد نظر داشته باشید.
- ازمداخلات رفتاری نظیر فنون وارونه سازی عادت، تمرین تمرکزو ریلکسیشن (تن آرامی)، آموزش خانواده(درک غیر ارادی بودن تیک، تذکر ندادن،توجه نکردن)، خودبازبینی، استفاده و در صورتی که با رفتارها درمان صورت نگیرد باید از دارو استفاده کرد.
